आजपासून तब्बल ४००० वर्षांपूर्वी आजच्या अफगाणिस्तान, पाकिस्तान आणि भारत यांचा समावेश असलेल्या विस्तृत भूभागावर एका संस्कृतीने जन्म घेतला होता. या संस्कृतीतील लोक भाजलेल्या विटांच्या घरात रहात होते. त्यांच्या घरात धान्याची मोठी कोठारे होती. त्यांच्या भाषेचा शोध अद्याप लागलेला नसला तरी ते चित्र-चिन्ह लिपीचा वापर करत असल्याचे अभ्यासक मानतात. इतकेच नाही तर त्यांनी वापरलेले दागिने, वजनं ही त्यांच्या प्रगतीची साक्ष देतात. ही संस्कृती मेसोपोटेमिया, इजिप्त यांसारख्या इतर महान संस्कृतींना समकालीन होती. याच भारतीय संस्कृतीची ओळख हडप्पा, सिंधू किंवा सरस्वती अशी आहे. या संस्कृतीचा इतिहास जितका प्रभावी आहे, तितकेच तिचे अस्तित्त्व आजच्या राजकारणातही महत्त्वाचे मानले जाते. तिच्या अस्तित्त्वाने तिने आधुनिक राजकारणातील एका विचारधारेला टक्कर दिली आहे. सिंधू संस्कृती १९ व्या शतकाच्या पूर्वार्धात उघडकीस आलेली असली तरी २०१९ साली झालेल्या राखीगढी उत्खननात सापडलेल्या मानवी हाडांच्या डीएनए चाचणीने इतिहासबदलाचे काम केले आहे. त्यामुळे प्रचलित इतिहास पुसला जाऊन एक नवीन इतिहास लिहिला गेला आहे. गेल्याच आठवड्यात एनसीईआरटीने इयत्ता १२ वी च्या इतिहास या विषयाच्या अभ्यासक्रमात हा नवा बदल केला आहे. त्याच पार्श्वभूमीवर जुना आणि नवा इतिहास यांच्यातील नेमका संघर्ष काय? हे जाणून घेणे समयोचित ठरणारे आहे.
अधिक वाचा: प्राचीन भारताची सिंधू संस्कृती निरक्षर होती का?
आणखी वाचा
अभ्यासक्रमात नेमका बदल काय करण्यात आला?
हडप्पा संस्कृती हे भारतातील पहिले नागरिकरण मानले जाते. उत्तम नगर रचना, सांडपाण्याची व्यवस्था यांसारखी वैशिष्ट्ये या संस्कृतीची प्रगल्भता दर्शवतात, त्यामुळे भारताच्या इतिहासात तब्बल ४००० वर्षांपूर्वी नांदणाऱ्या समृद्धीची प्रचिती येते. परंतु ऐतिहासिकदृष्ट्या या संस्कृतीची भूमी भारतीय असली तरी या संस्कृतीचे शिल्पकार हे भारताबाहेरून येऊन भारतात स्थायिक झाल्याचे इतिहासात नोंदविण्यात आले होते. २०१९ साली आलेल्या उत्खननात जे मानवी सांगाडे सापडले, त्यांची डीएनए चाचणी करण्यात आली. या चाचणीनंतर हडप्पाकालीन लोक भारताबाहेरून आलेले नसून, याच भूमीतील असल्याचे सिद्ध झाले. आणि हेच नवीन अभ्यासक्रमात समाविष्ट करण्यात आले आहे
Source